Voor veel ouders van een hoogsensitief kind is een schoolvakantie niet persé een ontspannen aangelegenheid. En dat komt door verschillende dingen. In dit blog deel ik met je hoe jij er samen met je kind voor kunt zorgen dat het tóch een gezellige vakantie wordt!
Een hoogsensitief kind heeft tijd nodig om te wennen aan overgangen.
Van het schoolritme naar het vakantieritme is zo’n overgang. Tijdens de vakantie gaan veel dingen er anders aan toe dan op school. Als kinderen naar school gaan dan zien de doordeweekse dagen er in basis redelijk hetzelfde uit. Je staat rond dezelfde tijd op. Je volgt het ochtendritueel en gaat naar school. Ook op school wordt veel structuur geboden. Aan het begin van de dag is duidelijk wat er gaat gebeuren.
Tijdens de vakantie valt dat ritme grotendeels weg. Het wordt voor kinderen vaak onduidelijker wat ze kunnen verwachten. En dat geeft stof tot nadenken. Iets wat hoogsensitieve kinderen heel goed kunnen 😉 ze overdenken alle opties die mogelijk zijn en óók de daarbij behorende gevolgen. Je kunt je voorstellen dat dat een hoop energie kost en dat al die gedachten de emmertjes al flink vol laten lopen.
Het kan helpen om in de vakantie ook een min of meer vaste basisstructuur aan te houden. De bedtijden iedere dag hetzelfde te houden, maaltijden op vaste tijden etc. En er zijn kinderen die het fijn vinden als ze in grote lijnen weten wat ze die dag gaan doen. Je kunt bijvoorbeeld een planbord gebruiken met afbeeldingen die voor jouw kind herkenbaar zijn. En als je kind wat ouder is, kan je ook een dagplanning uitschrijven. Op die manier weet je kind waar het aan toe is. Sommige kinderen vinden het fijner om ook overzicht over de week te hebben. Voor anderen brengt dat spanning met zich mee.
‘Ik verveel me!’
Dit horen ongetwijfeld alle ouders wel eens voorbij komen. Af en toe vervelen is helemaal niet erg. Het stimuleert de creativiteit. En persoonlijk denk ik dat het prima is als kinderen leren omgaan met de ongemakkelijke gevoel. Tegenwoordig staan we allemaal altijd aan. We hebben allemaal altijd iets te doen (als we dat willen). En in veel gezinnen is er geen tijd meer om lekker te niksen. En dat is te merken in de stress klachten die veel mensen ervaren. Oók kinderen al. Maar goed, van je de hele dag vervelen gaan de meeste mensen zich niet gezelliger en fijner voelen.
Een leukedingenpot kan hierbij uitkomst bieden! Je kiest samen met je kind activiteiten die het zelf kan doen. En print daar afbeeldingen van uit. Bijvoorbeeld van lego, duplo, tekenspullen, blokken, Knex, poppen etc. En als het tijd is om zelf te spelen, kan je kind iets uit de pot kiezen.
Vindt jouw kind het (nog) moeilijk om te kiezen? Dan kan jij helpen door het aantal opties te beperken. Bijvoorbeeld tot 2 of 3. En je kunt het steeds verder uitbreiden.
Je kunt ook activiteiten in de pot stoppen die jullie samen kunnen doen. Dan geef je je kind een stukje regie over het invullen van de dag. Vinden ze vaak super leuk! En zo kan je allerlei categorieën maken. Binnen, buiten, uitjes die iets mogen kosten, uitjes die gratis zijn etc. Je kunt het zo uitgebreid maken als je zelf wilt!
Zelf spelen
Aansluitend op de leukedingenpot is er ook het zelf spelen. Jonge kinderen vinden zelf spelen vaak nog lastig. Ze zijn dat écht nog aan het leren. Dus stel jouw eigen verwachtingen daarin ook bij. Tot vier jaar ongeveer 15 minuten, daarna 15 minuten tot maximaal 30 minuten. En natuurlijk wordt het wel steeds makkelijker naarmate ze het meer oefenen…
Wat je ook als hulpmiddel kunt inzetten is de Time timer. Een ideaal ding. Je kunt de tijd instellen tot maximaal 60 minuten. Je kunt dan vooraf met je kind afspreken dat het bijvoorbeeld 15 minuten zelf gaat spelen en dat jullie daarna weer even iets samen doen. Je kind kan dan zelf zien hoe lang de ‘zelfspeeltijd’ nog duurt.
Vooral de afwisseling met samen spelen is erg belangrijk. Hoogsensitieve kinderen zijn op zoek naar verbinding. En die zullen ze ook steeds opnieuw komen zoeken. Hoe sterker zij het gevoel hebben dat die verbinding er is, óók als jij niet met ze speelt, hoe beter het zelf spelen ook zal gaan. Je zult ook merken dat als je je kind een dag niet hebt gezien omdat het bij de opvang of bij oma is geweest, het meer moeite kan hebben met in slaap vallen. En er misschien ’s nachts ook uit komt om die verbinding op te zoeken. Maar dat is stof voor een andere blog.
Stoplicht
Om in de gaten te houden hoe iedereen erbij zit, kan je het stoplicht gebruiken. Ook leuk om samen een stoplicht te knutselen in de vakantie!
Groen = ik voel me ontspannen en blij
Oranje = kan beter… niet helemaal happy
Rood = overprikkeld
Je kunt je kind met een wasknijper laten aangeven waar het zit qua gevoel. Op een rustig moment kan je samen bedenken welke dingen je kind zou kunnen doen om van rood naar oranje te zakken en van oranje naar groen. Met welke dingen kan jouw kind er voor zorgen dat hij zijn batterijtje weer oplaadt? Je kunt dit naast het stoplicht tekenen, plaatjes plakken of een apart vel gebruiken om dit visueel te maken. Hierdoor is het makkelijker kiezen op het moment dat het nodig is. Als je kind hoog in oranje óf in rood zit, is het deel van zijn hersenen waarmee het uitgebreid over oplossingen kan nadenken namelijk niet goed beschikbaar. Het brein is op zo’n moment vooral bezig met overleven. En hoe, dat maakt niet uit.
Als jij als moeder (of vader) er ook één gebruikt, kan jij je kind leren hoe je zelf omgaat met overprikkeling. Van veel moeders die het zijn gaan gebruiken hoor ik terug dat ze óók als het om henzelf gaat weer meer inzicht krijgen en dingen aanpassen 😉.
Overprikkeling vs. Onderprikkeling bij een gevoelig kind.
Bij hoogsensitieve kinderen denken mensen vaak aan overprikkeling. Maar wist je dat onderprikkeling net zo vervelend is? Kinderen die zich vervelen, en al helemaal de prikkelzoekende kinderen dus de kinderen met een sterke wil, gaan prikkels zoeken. En dat zijn niet altijd de prikkels waarvan wij als ouder blij van worden dat ze die zoeken. Het kan bijvoorbeeld zijn dat ze hun broertjes of zusjes gaan plagen, jouw grenzen gaan opzoeken, of kattenkwaad gaan uithalen. Het loont dan ook om goed te kijken of je kind genoeg mogelijkheden heeft om zich te vermaken. Wellicht is het toe aan nieuwe uitdagende bezigheden. Op Pinterest staat het vol met ideeën. En het is natuurlijk ook een idee om gewoon aan je kind te vragen wat het bijvoorbeeld zou willen leren, of uitproberen!
Een museumkaart is ook een mooie investering in gezellige vakantiedagen. Veel musea hebben speciale activiteiten voor kinderen. Veel hoogsensitieve kinderen zijn ontzettend nieuwsgierig en leergierig. Met een museumbezoek doe je ze vaak veel plezier! Het fijne aan een museumkaart is dat je ook voor een uurtje kunt gaan. Want naast dat ze het misschien super interessant vinden, kan een museumbezoek óók vermoeiend zijn. Doseren en balans is key!
Zelfzorg
En dan ben jij er natuurlijk ook nog! Ik merk zelf altijd dat zodra het schoolvakantie is, mijn ‘me-time’ er wat makkelijker bij inschiet. De kinderen zijn veel thuis, wij hebben geen kinderopvang. Ze gaan één dag in de week naar mijn ouders tijdens vakanties en mijn man is één dag met ze vrij. Maar dat zijn ook meteen mijn werkdagen in schoolvakanties. Me-time komt dus vooral aan op de avonden. Maar het is zo super belangrijk om die ruimte voor jezelf te creëeren!
Wat ik tegenwoordig doe is bijvoorbeeld 10 minuten yoga met een app of mediteren. Met aandacht de was doen. Een podcast luisteren tijdens het koken. Of tekenen met de kinderen. Want ook samen kan je natuurlijk dingen doen waarvan jij oplaadt! Als je iets voor jezelf gaat doen, kan je ook hier de Time Timer inzetten. En je kinderen leren dat jij óók tijd voor jezelf nodig hebt. En dat het belangrijk is om goed voor jezelf te zorgen. Een goed voorbeeld doet volgen 😉
En weer naar school.
Net als dat hoogsensitieve kinderen vaak moeten wennen aan het vakantieritme, moeten ze ook weer wennen aan het schoolritme. Wees je daarvan bewust. Dat scheelt een hoop frustratie als het in die eerste week na de vakantie niet zo loopt zoals jij als moeder gewend bent en misschien had gehoopt. Kinderen moeten er vaak toch wel weer aan wennen dat ze minder bij hun ouders zijn. En zullen daardoor bijvoorbeeld de eerste week na de vakantie moeilijker in slaap vallen. Een extra knuffel en je verwachtingen bijstellen helpen jullie beiden 😊
Heb jij nog leuke tips voor de vakantie? Deel ze hieronder, andere ouders zullen er blij mee zijn!
Masterclass het hoogsensitieve kind (met een sterke wil).
Op woensdag 22 maart geef ik een online masterclass voor ouders van een hoogsensitief kind. Hierin geef ik je tips en handvatten voor het omgaan met boze buien, faalangst, intense emoties, slaapproblemen. En natuurlijk ook een uitleg over hoogsensitiviteit én de sterke wil. Wil je erbij zijn? Aanmelden kan via deze link.