Met bibberende benen, zweet in mijn handen, klotsende oksels en kotsmisselijk van de spanning… Faalangst.

Met bibberende benen, zweet in mijn handen, klotsende oksels en kotsmisselijk van de spanning… man man man dat gebeurde echt zooooo vaak!

Comfortzone- groeizone – paniekzone

Ik wilde altijd alles goed doen. Op de basisschool fietste ik overal heel makkelijk doorheen. Ik hoefde niet te leren. Ik las het, nog een keer en nog een keer en ik wist het. En toen…. Kwam ik op de middelbare school. Blijkbaar moest ik dus toch mijn best doen om iets te leren. En laat dat nou net zijn wat ik nog niet geleerd had. Daar waar ik voorheen makkelijk doorheen fietste, leverde me nu met de zelfde leerstrategieën dikke onvoldoendes op. En een flinke deuk in mijn zelfvertrouwen.

Het ging van kwaad tot erger. Ik voelde me vaak ziek als ik een toets moest maken. En tijdens toetsen kreeg ik niet zelden een blackout. Mijn hoofd was gewoon LEEG. En als de toets afgelopen was… wist ik alles weer. En vaak kreeg ik dan ook nog te horen ‘Je hebt gewoon te weinig je best gedaan met leren!’ of ‘De volgende keer moet je maar wat eerder beginnen met leren!’ Wat ze niet wisten… was dat ik tot ’s avonds laat nog met mijn schoolboeken in bed aan het blokken was. En de wekker vaak vroeg zetten om dan nog een keer alles door te lezen. Die opmerkingen waren zo pijnlijk.

En ook op het HBO ging het door. Soms meldde ik me ziek, want dan had ik meer tijd om te leren. Voor mijn gevoel had ik NOOIT genoeg mijn best gedaan met leren en kon het altijd beter. En een onvoldoende halen, dat mocht ik gewoon niet van mezelf.

Ik was zo bang om fouten te maken…

Als ik er nu op terugkijk denk ik ‘Wat heb ik mezelf aangedaan?!’ maar ja, dat is niet iets wat je zelf ziet. En zeker.. het is ook het aard van het beestje. Ik doe de dingen die ik doe gewoon graag zo goed mogelijk. En dat is prima. Maar fouten maken is ook nodig om te leren. En je bent gewoon niet altijd overal even goed in. En je kan overal beter in worden, als je er tijd en energie in steekt en je er op een manier aandacht aan geeft die ervoor zorgt dat je groeit en leert. Met kleine stapjes. En steeds weer het vieren van succeservaringen.

Als iemand mij voor de toets bij de hand had genomen, een ademhalingsoefening met mij had gedaan, of beter nog… met de hele klas. Of even samen gek doen en huppelen om de spanning te doorbreken. Zoiets kleins had al zoveel gescheeld!

En ook uitleg over hoe mijn brein werkt. Want die blackouts… ik voelde me gewoon zo enorm gestrest dat een deel van mijn brein niet bereikbaar was. Uiteindelijk leerde ik dit tijdens mijn eerste ‘echte’ baan. Ik begon me te verdiepen in mindset en onderzocht wat ik zelf anders zou kunnen doen.. En ja zeker, ook ik durf nog wel eens dingen niet. En vind dingen soms heel spannend. Ben nog wel eens bang om dingen fout te doen. Maar nu kijk ik naar hoe ik de stappen zo groot (of klein het is maar hoe je het bekijkt..) kan maken dat ze buiten mijn comfortzone liggen en ik er dus door groei. Maar ze zijn niet zo groot dat ik er meteen compleet van in de kramp schiet. En dus maar niets doe. Of me ziek voel. En wat ik zelf ook heel waardevol vond was dat ik leerde dat iedere keer als ik iets oefen, mijn brein nieuwe paden aanmaakt of sterker maakt! Samen uitzoeken hoe dat werkt levert vaak meer op dan alleen vertellen je moet een paar keer leren.

Oefening baart kunst! De kracht van herhaling.

De leerkuil

Vaak ligt de oplossing in het steeds weer herhalen van kennis, steeds weer oefenen met ademhalen en ontspannen. En bovenal… de juiste support van de mensen om je heen! Er hoeft maar één iemand te zijn die jou helpt, die jou vertrouwen geeft, die jouw kind vertrouwen geeft en laat zien dat fouten maken écht nodig is om te leren en samen kijkt naar hoe het de volgende keer anders kan… dat kan zoveel verschil maken. En zoveel ruimte en vertrouwen geven!

Zeg NOOIT tegen je kind ‘Je moet gewoon beter je best doen!’ of ‘Je hebt gewoon niet goed genoeg geleerd!’ Zoek samen naar een oplossing.

Herken jij dit bij jouw kind? En wil je graag stappen zetten nu je kind nog op de basisschool zit? Naast ouders coach ik ook kinderen van 8 tot 12 jaar. Tijdens de gesprekken gaan we aan de slag met het vergroten van het zelfvertrouwen van jouw kind. Jij als ouder bent ook onderdeel van het traject. Want zoals je zojuist las… de omgeving is ook super belangrijk!

Wil je weten wat ik voor jouw kind kan betekenen? Hoe we er samen voor zorgen dat je kind weer vertrouwen heeft in zichzelf? Maak dan een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek.

Tips voor ouders van hoogsensitieve kinderen met faalangst.

Tips voor ouders van hoogsensitieve kinderen met faalangst.

Veel hoogsensitieve kinderen vinden nieuwe dingen spannend. Iedere keer wanneer ze in een nieuwe situatie terechtkomen of in een situatie waarin ze nog niet vaak geweest zijn, verkennen ze als het ware de omgeving. De informatie wordt diepgaand verwerkt. Daarnaast willen veel gevoelige kinderen het heel goed doen, misschien zelfs perfect. Perfectionisme is een veelvoorkomende eigenschap bij hoogsensitiviteit en kan leiden tot faalangst. In dit blog deel ik tips voor ouders van hoogsensitieve kinderen met faalangst.

Zwemles
Donderdagavond tijdens het eten begint het al. Ze weet dat het morgen vrijdag is. En ze weet wat dat betekent. Zwemles. Dikke tranen. ‘Mama ik vind zwemles een beetje spannend!’ Vrijdag ochtend gaat het verder, weer dikke tranen. Ik wil niet naar zwemles. Ik heb keelpijn, mijn buik doet pijn, ik ben ziek.

Als we het zwembad inlopen wederom dikke tranen. Ik wil écht niet. Ik vind het écht spannend en ik heb écht buikpijn en keelpijn. Maar ze weet dat ze toch moet, toch het water in. Want ze wilde op zwemles. Ze gaat. Door haar angst heen. Springen, hoofd onder water, spetteren. Omdat het zo ‘hoort’. Omdat dat is wat er tijdens die zwemles moet gebeuren en wat anderen van haar verwachten.

uitleg over comfortzone, paniekzone en leerzone. Hoe help je je kind hiermee om te gaan? Ik geef in maart 2020 de training 'spelen met de kracht van gedachten' om kinderen van 8 tot 11 jaar hiermee te ondersteunen.

Rejection Sensitivity

Hoogsensitieve kinderen weten goed wat er van ze verwacht wordt en voelen eerder de afwijzing. Zelf de kleinste verandering, frons, rimpel op het gezicht van een badmeester kan ervoor zorgen dat het kind de conclusie trekt dat het niet goed zijn best doet. Dus je aanpassen en beter je best doen. Maar hierdoor gaan gevoelige kinderen over hun eigen grens.

Afwijzing activeert dezelfde gebieden in de hersenen als fysieke pijn. Je kunt je dus voorstellen dat afwijzing daadwerkelijk als pijn wordt ervaren. En dat kinderen dat willen voorkomen (en wij volwassenen net zo goed…).

Help je kind te luisteren naar zijn lichaam. Te voelen.

Het is belangrijk om je kind te laten voelen. Voelen dat iets spannend is, voelen dat je kind iets niet leuk vind om te doen. Als je kind niet leert voelen, niet leert luisteren naar zijn of haar lichaam, dan kan het langdrurig over zijn of haar grenzen heengaan nu stress opleveren en later tot een burn-out leiden. Dat betekent niet dat je kind dan maar niet moet doen wat het spannend vindt, hier kom ik later in dit blog op terug.

Hoofdpijn, buikpijn, keelpijn, fysieke klachten..
Hoogsensitieve kinderen hebben vaak hoofdpijn, buikpijn, keelpijn of andere fysieke klachten als ze iets spannend vinden. Ze stellen zich niet aan. Ze hebben écht pijn. En vinden het écht spannend. Als ouder kan je soms denken: ‘stel je niet zo aan! Net was er nog niets aan de hand en heb je nog gewoon iets gegeten!’ Maar voor je kind is het ECHT. Je kind vind het ECHT spannend en heeft ECHT buikpijn/hoofdpijn/keelpijn. En je kind heeft jou juist op deze momenten zo hard nodig. Een troostende knuffel. Erkenning voor het spannende gevoel. En dat dat spannende gevoel er mag zijn, dat het er soms bij hoort.

Leef voor hoe je kind met emoties kan omgaan.
Laat je kind zien dat jij ook wel eens iets spannend vindt. Of vertel over iets wat je zelf als kind spannend vond. Ik had als kind een bloedhekel aan zwemmen en nog steeds eigenlijk. Toen ik mijn A diploma haalde in een zwembad en daarna met zwemles overging naar een ander zwembad wilde ik weer met kurken zwemmen. Want nee ik kon het echt niet…. Door je kind over je eigen ervaringen te vertellen laat je zien dat je ook kan groeien. Soms sluit het beter aan als je met je kind praat over iets wat het eerst ook spannend vond, maar nu niet meer. Bijvoorbeeld fietsen zonder zijwieltjes.

Het is ook helpend als je je eigen emoties benoemt, gedurende de dag. Daardoor leren kinderen dat emoties bij het leven horen. Dat ze komen en gaan. Dat ze onmisbaar zijn. Dat het signalen zijn. Ze laten ons zien wat er speelt. En dat er misschien iets mag veranderen of juist mag blijven.

Maak de stappen kleiner.
Stel… dat je kind iets spannend vindt. Kijk dan samen of je de stappen kleiner kunt maken. Daardoor zal het misschien niet vanuit de comfortzonde meteen doorschieten naar de paniekzone. Door het doel kleiner te maken, voelt de stap kleiner. En daardoor wordt het overzichtelijker voor je kind. En probeer de leerervaring voor je kind niet weg te nemen. Je kind leert ook van deze spannende momenten weer nieuwe dingen. En ontwikkelt bijvoorbeeld zijn doorzettingsvermogen!

faalangst bij hoogsensitieve kinderen, stappen kleiner maken zodat ze niet in één keer in de paniekzone komen.
de leerkuil: Bazalt

Spelen met de kracht van gedachten.
Vind jouw kind ook veel nieuwe dingen spannend? En heb je het idee dat je kind misschien faalangst heeft? Dan is de training: ‘spelen met de kracht van gedachten’ iets voor jouw kind.

In de training gaan we in een klein groepje met kinderen van 8 tot 11 jaar spelenderwijs ontdekken hoe onze gedachten ons kunnen belemmeren maar juist ook hoe ze ons kunnen helpen! Aanmelden of meer info? Dat kan hier.

Wil je meer weten over ‘het hoogsensitieve kind’ ? Dan is de ouderworkshop iets voor jou! Die vind je hier.

Faalangst bij hooggevoelige kinderen.

faalangst hoogsensitieve kinderen - coachpraktijk stefanie - groeimindset en vastemindset

Je kind zit te tekenen, ijverig aan het werk. ‘GRRRRRRR!’ en de tekening verdwijnt in een prop op de grond. Want de tekening ziet er niet zo uit als het plaatje wat je kind in zijn hoofd had… ‘Ik kan niet tekenen, tekenen is stom!’ Voor veel ouders van hooggevoelige kinderen een bekend verhaal. Hooggevoelige kinderen zijn vaak perfecionistisch en willen graag zelf de controle houden. Het MOET goed gaan. En het liefst in één keer.t Het gebeurt vaak genoeg dat wanneer iets niet lukt, een kind opgeeft en het niet meer wil leren. Faalangst ontwikkelt zich. Je kind richt zich op wat het al kan en gaat nieuwe uitdagingen en dus nieuwe mogelijkheden om iets te leren uit de weg. Je kind is er van overtuigd dat het toch niet zal lukken. ‘Ik kan het niet en ik zal het nooit leren!’ Dit is een voorbeeld van de vaste mindset, ofwel een fixed mindset.

Groeimindset vs. vaste mindset

Om te kunnen leren en groeien zijn juist die nieuwe uitdagingen van belang. Een groeimindset is hierbij enorm belangrijk. Maar wat is dat nou precies een groeimindset? Carol Dweck onderscheidt twee soorten mindset. De fixed mindset, ook wel vaste mindset genoemd, (ik ga het nooit leren) en de growth mindset (van fouten maken leer ik).  Niemand heeft alleen maar een fixed mindset of alleen maar een growth mindset. Meestal verschilt dit per situatie en ook in hoe je op dat moment in je vel zit. Carol Dweck heeft veel onderzoek gedaan naar mindset. Uit deze onderzoeken is gebleken dat als we als “A” geboren worden, we ons kunnen ontwikkelen tot “B”. Er zitten wel grenzen aan de ontwikkeling, maar ontwikkeling is onder de juiste omstandigheden mogelijk. Het IQ staat niet vast, maar is veranderlijk.

faalangst hoogsensitieve kinderen - coachpraktijk stefanie - groeimindset en vastemindset

Ideale leeromstandigheden.

Als een kind stress ervaart, functioneert het brein niet zoals we eigenlijk willen dat het brein functioneert als het gaat om leren. De reactie had in de oertijd een prima functie, namelijk ervoor zorgen dat je niet verslonden zou worden door een tijger of gespiest zou worden door een speer afkomstig van een andere stam. Maar om te kunnen leren is het belangrijk dat we ons ontspannen en veilig voelen. Is dat niet het geval? Dan wordt iets leren erg lastig op dat moment. 

Om in een groeimindset te komen zijn de omstandigheden belangrijk. Er moest sprake zijn van veiligheid (je ontspannen voelen), geef feedback op het proces in plaats van op het resultaat (Wat heb jij hard gewerkt! Je hebt een bouwwerk gemaakt, kan je me vertellen hoe je dat hebt gedaan?) en succeservaringen (een taak moet niet te makkelijk zijn, mag net iets boven het kunnen liggen zodat er daadwerkelijk sprake is van een uitdaging.)

De woordkeuze is ontzettend belangrijk, maar ook je uitstraling. Kinderen (en helemaal hooggevoelige kinderen) hebben het feilloos in de gaten wanneer je het één zegt (of niet zegt maar wel uitstraalt) en het andere bedoelt.

Hoe ga ik samen met mijn kind aan de slag met de groeimindset?

Hoe leg ik mijn kind uit wat een groeimindset is? En dat je iets vaak niet met één keer oefenen kunt?

Een voorbeeld wat ik zelf veel gebruik is het leren lopen.
Hele jonge kinderen zijn enorm gericht op groei. Als een kindje staat en vervolgens wil lopen maar meteen op de grond ploft, zal hij niet denken, ‘ik ben geen loper, dit gaat me niet lukken ik stop ermee!’. Uiteindelijk zal het kindje na veel oefenen (en bij fysieke gezondheid uiteraard) kunnen lopen.

Een ander voorbeeld is leren fietsen. Toen je 3 jaar was had je een driewieler of een loopfiets. Daarmee leerde je hoe je kan sturen en hoe je er voor moest zorgen dat je niet omviel. Je leerde je balans te bewaren. Toen kreeg je een grote fiets, met zijwieltjes. Poeh dat was hard trappen! En na veel oefenen kon je het helemaal zelf. En daar was het moment waarop je eigenlijk wel eens zonder zijwieltjes wilde proberen te fietsen. Papa en mama renden naast je, veel oefenen. En nu?

Wat erg waardevol kan zijn is om eens na te gaan hoe jouw eigen mindset is. Mag jij fouten maken van jezelf zodat je kunt leren? Of moet jij alles perfect doen van jezelf? Welke kleine stap zou je vandaag kunnen zetten om je meer bewust te worden van je mindset?